Selçuklular Azerbaycan topraklarını Türkleştiriyor...
❝
Selçuklu Sultanı Melikşah'ın oğlu Muhammet Tapar, Gence'ye melik olarak gönderildi. Böylece bütün Azerbaycan toprakları Selçuklu İmparatorluğu'na tabi edildi. Selçukluların bütün Azerbaycan'a hakim olması Azerbaycan Türklüğü'nün oluşumuna önemli katkı sundu. Nitekim Selçuklu ordusuyla beraber batıya doğru hareket eden yüz binlerce Oğuz Türkü, kitleler halinde Azerbaycan'a yerleşti ve bölgenin demografisinin şekillenmesinde etkin rol oynadı. Dahası önceden bölgede yaşayan aynı dile ve etnik kökene sahip yerli Türkler ile hızlı bir şekilde karışan-kaynaşan Oğuzlar, bugünkü vahit Azerbaycan Türk halkının oluşmasını tamamladı. Selçuklular döneminde Azerbaycan askeri, siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel anlamda büyük gelişim yaşadı. Kuvvetli Selçuklu yönetimi bölge ekonomisini ve ticaretini geliştirdi. Dışardan tehdit almayan şehirler daha güvenli oldu ve canlandı. Türkçe'nin sosyal hayatta geniş yayılması, kültür ve edebiyatı zenginleştirdi. Onlarca şair ve bilgin önemli eserler kaleme aldı. Ayrıca bölgede Türk-İslam sanatlarının muhteşem eserleri, saraylar, mescitler ve imaretler inşa edildi.
❞
Malazgirt Savaşı'nın Sonuçları
Malazgirt Savaşı'ndan sonra hepimizin bildiği üzere artık Anadolu toprakları Selçuklu fetihlerine daha elverişli hâle gelmiştir. Sultan Alparslan, Malazgirtte omuz omuza savaştığı beylerine Anadolu'da yerler ihdas etmiş, buraları kendilerine yurt yapma izni vermişti.
Bu zaferle birlikte Avrupalılar Türklere hiç olmadığı kadar dikkat kesilmişti. Bundan böyle kendilerine ve dinlerine karşı en büyük düşman olarak gördükleri Türklere karşı daima silahlarını hazırlayacaklar, art arda gerçekleştirecekleri Haçlı Seferleri'nde Türkleri de hedef tahtasına koyacaklardı. Doğu Roma İmparatorluğu Türklerin gücünü ve hedeflerini artık çok iyi biliyordu ama iş işten geçmişti. Bundan sonra Anadolu'nun müdafaası adına kısa süreli savaşlar olacak, belli zamanlarda kurulan ittifaklardan sonra yeniden savaşlar olacak, ne var ki Anadolu'nun Türkler tarafından fethi kaçınılmaz bir şekilde gerçekleşecekti.
UZLAR
Ruslar karşısında mağlup olan Oğuz boyları daha da aşağılara inerek Tuna boylarına kadar gelmiştir. İşte tam burada Doğu Roma İmparatorluğu ile karşılaşırlar. Doğu Romalılar (Bizans) onları Uz (Oğuz) diye adlandırmıştır. Balkanlara inen Oğuzlar, Peçeneklere karşı girdikleri mücadelelerden de büyük yara almış, neticede Roma ordusunda paralı askerlik yapmaya başlamışlardır.
Oğuz Yabgu Devleti'nden Doğan Selçuklu
Oğuz Yabgu Devleti çatısı altında Oğuzlar bir ve beraberken Selçuk Bey'in ayrılışıyla Oğuzların bir kısmı yola onunla devam etmiş, daha sonraları Selçuk Bey'in torunları Tuğrul ve Çağrı beyler ile Büyük Selçuklu Devleti'ni kurmuşlardı. Bu devlet daha sonra Anadolu'ya açılacak, Malazgirt'te Doğu Roma İmparatorluğu ile karşı karşıya gelecekti.
Bunları takiben Sultan Sancar'ın ölümü ise (22-29 Nisan 1157), bir asırdan fazla bir zaman Orta ve Yakın-Doğu'da düzen unsuru olan Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun resmen ve fiilen sona ermesi demektir. Oğuzlar ise, bir müddet sonra Horasan'dan Kirman'a göçe mecbur edilmişlerdir.
Sayfa 318Kitabı okudu
Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nu kuranlar Oğuzlar olduğu gibi, yıkanda Oğuzlar'dır.
Böylece ilk defa Haçlılarla ittifak eden Türkler, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'na karşı müşterek cephe alıyorlardı. Karşı karşıya gelen ordular arasında galiba iki tarafın da hücuma cesaret edememesi yüzünden bir meydan savaşı olmadı; hatta Porsuk çekildi ve Haçlılar tarafından tuzağa düşürülerek mağlup edildi. Takip edilen ordu hemen hemen tamamıyla imha edildi. Alınan ganimetlerin taksimi günlerce sürdü.
Bu, Suriye'ye gelişlerinden beri Haçlıların kazandıkları en büyük zaferdir.
Diğer taraftan, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun Haçlılar karşısında uğradığı en büyük mağlubiyet de budur.
Sayfa 303Kitabı okudu
Çavlı, ayrıca görüldüğü gibi Çökermiş'i bertarafetmekle kalmadı, oğlunun ve adamlarının daveti üzerine Büyük Selçuklu İmparatorluğu ile mücadeleye girişen Anadolu Selçuklu Hükümdarı I. Kılıç Arslan'ı da öldürdü (1107); fakat esas vazifesi olan Haçlılarla mücadele edecek yerde Çavlı da sultana itaatsizliğe başladı.
Sayfa 302Kitabı okudu
Bu suretle Sultan Melikşah'ın takip ettiği ve Sultan Sancar'ın tamamladığı, "Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nu doğudan ve batıdan bir emniyet çemberi ile çevirmek" şeklinde formüle edebileceğimiz siyasette büyük bir gedik açıldı. Bu itibarla Katvan Meydan Savaşı, İkinci İmparatorluk Devri, hatta bütün Selçuklu İmparatorluğu tarihinin bir dönüm noktasıdır.
Sayfa 235Kitabı okudu
